Συμμετοχή του Φορέα σε ημερίδα για την Κλιματική Αλλαγή

Το επιστημονικό προσωπικό του Φορέα Διαχείρισης του Ε.Δ. Αίνου συμμετείχε σε ημερίδα σχετικά με τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στα δασικά οικοσυστήματα στα πλαίσια του ερευνητικού προγράμματος CLIM-RUN (Climate Local Information in the Mediterranean region Responding to User Needs). Η ημερίδα διεξήχθη στις 28/9/2011 στις εγκαταστάσεις του Αστεροσκοπείου της Πεντέλης με τίτλο: «Επιπτώσεις της Κλιματικής Αλλαγής στις δασικές πυρκαγιές και στα δασικά οικοσυστήματα».

Το CLIM-RUN είναι ένα ερευνητικό πρόγραμμα που χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση μέσω του 7^ου Προγράμματος Πλαισίου για την έρευνα. Το ερευνητικό έργο στοχεύει στην ανάπτυξη ενός πρωτοκόλλου παροχής κλιματικής πληροφορίας για τη δράση σε τοπική και περιφερειακή κλίμακα, περιορισμένη σε διάφορους κοινωνικούς τομείς. Ο χρονικός ορίζοντας ενδιαφέροντος είναι η περίοδος 2010-2050 που περιλαμβάνει τη συνεισφορά τόσο της υπερδεκαετούς μεταβλητότητας, όσο και της κλιματικής αλλαγής εξαιτίας των αερίων του θερμοκηπίου.

Το CLIM-RUN ακολουθεί μία διαδικασία εκμάθησης κατά την οποία η έγκαιρη συμμετοχή των ενδιαφερομένων φορέων είναι κρίσιμης σημασίας για την δημιουργία δίαυλων επικοινωνίας. Στόχος είναι ο σαφής καθορισμός των αναγκών σε κλιματική πληροφορία και η αξιολόγηση του υπό δημιουργία πρωτοκόλλου σε επιλεγμένους αλληλοεξαρτώμενους τομείς όπως: η ενέργεια, ο τουρισμός και οι φυσικές καταστροφές.

Το πρόγραμμα θα ασχοληθεί επίσης με την βελτίωση των μοντέλων και των εργαλείων υποβιβασμού κλίμακας για τη βέλτιστη ανταπόκριση στις ανάγκες των τελικών χρηστών. Τελικός στόχος είναι να τεθούν οι βάσεις για την δημιουργία ενός κλιματικού δικτύου στην λεκάνη της Μεσογείου, το οποίο θα συγκλίνει σε ένα πανευρωπαϊκό δίκτυο.

Η προσαρμογή των δασών στην κλιματική αλλαγή δεν έχει διερευνηθεί σε βάθος ούτε στην Ελλάδα αλλά ούτε στον υπόλοιπο κόσμο. Τα δάση είναι βασικά στοιχεία του παγκόσμιου κύκλου του άνθρακα κυρίως ως πηγές και αποθήκες άνθρακα. Η υποβάθμιση των δασών με διάφορες ανθρωπογενείς δραστηριότητες (δασικές πυρκαγιές, αποψιλώσεις, λαθροϋλοτομίες) συμβάλουν στην επίσπευση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, ενώ αντίθετα η αειφορική διαχείριση των δασών συμβάλλει στο μετριασμό αυτών.

Μερικές από τις γενικότερες επιπτώσεις αλλαγής του κλίματος αναφέρονται παρακάτω:

Η βροχή θα μειωθεί κατά περίπου 5% με αισιόδοξες προβλέψεις και 19% με τις πιο απαισιόδοξες. Η θερμοκρασία του αέρα θα αυξηθεί 3 βαθμούς ή 6,5 βαθμούς με αισιόδοξες και απαισιόδοξες προβλέψεις αντίστοιχα. Η ένταση των ετήσιων ανέμων θα αυξηθεί κατά 10%. Σε περιοχές με Μεσογειακό κλίμα θα μειωθούν οι χιονοπτώσεις, και η διάρκεια τήξης του χιονιού, θα παρατηρηθεί αύξηση του μέσου όρου την ημερήσιας ελάχιστης θερμοκρασίας, ακραία καιρικά φαινόμενα π.χ. χιονόπτωση αργά την άνοιξη, περισσότερη ξηρασία σε ήδη ξηρές περιοχές. Στην Ελλάδα έχουν γίνει παρατηρήσεις από δασολόγους της πράξης στα δάση σχετικά με αλλαγές του κλίματος. Κάποιες διαπιστώσεις είναι: ότι οι βροχές είναι μεν ικανοποιητικές στα ψηλά παραγωγικά μας δάση, αλλά οι χιονοπτώσεις είναι μικρότερες και σε αριθμό και σε διάρκεια.

Οι επιστήμονες που ασχολούνται με την κλιματική αλλαγή αναμένουν μια μείωση της βιοποικιλότητας, γιατί θα υπάρξει μία μετατόπιση των θερμών ορίων ορισμένων ειδών σε μεγάλα υψόμετρα. Δασικά είδη που αναμένεται να επηρεαστούν περισσότερο στη χώρας μας είναι η οξυά, το νότιο όριο της οποία είναι στη Φθιώτιδα, η ερυθρελάτη, η δασική πεύκη και η συμήδα. Αναμένουν επίσης, αύξηση της αντιπυρικής περιόδου, των πυρκαγιών και των ημερών κινδύνου πυρκαγιάς, μείωση των ημερών με νυχτερινό παγετό, αύξηση της χρονικής διάρκεια της βλαστητικής περιόδου 15 με 20 μέρες περίπου, αύξηση των ασθενειών και των νεκρώσεων των δέντρων από δευτερογενείς προσβολές και ξηρασία, μείωση της παραγωγικής ικανότητας, μείωση της παραγωγής της βοσκήσιμης ύλης, αυξηση του ρυθμού εδαφικής διάβρωσης και ερημοποίηση.

Μέτρα τα οποία έχουν προταθεί κάνουν λόγο για μακροχρόνιο σχεδιασμό διαχείρισης των δασικών οικοσυστημάτων λαμβάνοντας υπόψη τις μελλοντικές κλιματικές αλλαγές. Αλλα πιο άμεσα μέτρα είναι: η παρακολούθηση των νεκρώσεων και της γενικότερης υγείας του δάσους, η αποκατάσταση του δασικού δυναμικού, η πρόληψη δασικών πυρκαγιών, η αναγωγή των υποβαθμισμένων δασών, η παρακολούθηση της βιοποικιλότητας και των σπανίων και απειλούμενων ειδών χλωρίδας και πανίδας τόσο χωρικά όσο και χρονικά.

Η συνεργασία του Φορέα με τους ερευνητικούς φορείς που συμμετέχουν στο πρόγραμμα θα είναι στενή ώστε να υπάρξουν δεδομένα και αποτελέσματα για την περιοχή της Κεφαλονιάς και ειδικότερα για τον Εθνικό Δρυμό του Αίνου.